Εργοθεραπεία

Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που βοηθά το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες απαραίτητες ώστε να είναι λειτουργικό και ανεξάρτητο σε δραστηριότητες της ζωής του, στο σπίτι, στο σχολικό πλαίσιο και να διευθετεί οργανωμένα τον ελεύθερο και δομημένο χρόνο του. Ο εργοθεραπευτής προσεγγίζει το παιδί μέσα από το παιχνίδι, αφού ο εξοπλισμός της εργοθεραπείας αφορά πολλά παιχνίδια και δραστηριότητες όπως κούνιες, τοίχο αναρρίχησης, τραμπολίνο, πατίνια, μπάλες, ζωγραφική κλπ.

Η εργοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί με:

Αδυναμία συγκέντρωσης – προσοχής
Αντιληπτικές δυσκολίες
Δυσκολίες στη γραφή
Δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση
Δυσκολίες στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου
Δυσκολίες στις κινητικές δεξιότητες

Ο Εργοθεραπευτής παρεμβαίνει στους εξής τομείς:

– Λεπτή κινητικότητα: ικανότητα σύλληψης μολυβιού, χειρισμού μικρών αντικειμένων κ.λπ.

– Αδρή κινητικότητα: πιάσιμο-πέταγμα μπάλας, στασικός έλεγχος, οπτικοκινητική οργάνωση, πλευρίωση, ισορροπία κ.λπ.

– Γνωστικές δεξιότητες

– Αντίληψη: μνήμη, συγκέντρωση – προσοχή, μίμηση, χώρο-χρονικός προσανατολισμός, οπτική αντίληψη, σωματογνωσία κ.λπ.

– Κοινωνικές δεξιότητες: βλεμματική επαφή, προσαρμογή σε αλλαγές, κανόνες, συμμετοχή στα κοινά κ.λπ.

– Επικοινωνία: λειτουργίες επικοινωνίας, δεξιότητες συζήτησης.

– Δραστηριότητες καθημερινής ζωής: δραστηριότητες για την αυτοεξυπηρέτηση και αυτόνομη καθημερινότητα του παιδιού όπως σίτιση, ένδυση-απόδυση, χρήση τουαλέτας κ.λπ.

– Αισθητηριακή ρύθμιση: σωστή επεξεργασία αισθητηριακών πληροφοριών.

Ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπεία όταν:

Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ των γραμμάτων και των λέξεων που γράφει, συνήθως στην Α΄ δημοτικού.
Αποφεύγει τη συναναστροφή με άλλα παιδιά, προτιμά να παίζει μόνο του και έχει ελαττωμένη αυτοπεποίθηση.
Έχει δυσκολίες στον ύπνο.
Δεν παίζει με τα παιχνίδια της ηλικίας του. Κάτι τέτοιο ενδεχομένως να σημαίνει ότι το παιδί δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά (επειδή π.χ. αντιμετωπίζει κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα) ή ότι δεν τα καταφέρνει (επειδή π.χ. είναι λίγο πιο πίσω αναπτυξιακά σε σχέση με την ηλικία του).
Δεν του αρέσει να πηδάει, να κάνει κούνια και αποφεύγει την παιδική χαρά.
Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το μπάνιο, το κόψιμο των νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών, ίσως επειδή δεν του αρέσει να το αγγίζουν.
Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες.
Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί. Δεν έχει δηλαδή, ανάλογα με την ηλικία του, τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να φάει μόνο του, να κουμπωθεί ή να δέσει τα κορδόνια του, να πάει στην τουαλέτα κλπ.
Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ ή να κόψει με το ψαλίδι στο νηπιαγωγείο και να χειριστεί μικρά αντικείμενα.

Δυσκολεύεται να κατακτήσει ποσοτικές, χρονικές και προμαθηματικές έννοιες.
Είναι πολύ ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους ή αγγίγματα.
Η ομιλία του είναι δυσνόητη και χωρίς σωστή άρθρωση.
Κάνει στερεότυπες ή σπαστικές κινήσεις.
Κουράζεται εύκολα με τις σχολικές του εργασίες.
Λερώνεται υπερβολικά, επειδή π.χ. δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει το πιρούνι για να φάει, ή δεν τρώει κάποιες βασικές τροφές.
Μοιάζει αδύναμο και αδέξιο. Έχει δηλαδή ελαττωμένο μυϊκό τόνο και δεν ελέγχει τη δύναμή του και το σώμα του.
Ο γραφικός του χαρακτήρας δεν είναι καθόλου καλός.
Πέφτει εύκολα κάτω ή πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα.
Παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του.
Σπάει συχνά τα παιχνίδια του.
Συναντά δυσκολία στη συγκέντρωση και παρουσιάζει έντονη κινητικότητα η παρορμητικότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Φτωχή οπτική, ακουστική, λεκτική μνήμη και δυσκολία εκμάθησης καινούργιων δεξιοτήτων και εννοιών.
Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούργια πράγματα.

Πρωταρχικός στόχος του εργοθεραπευτή και της εργοθεραπείας είναι ο εντοπισμός των δυσκολιών του παιδιού μέσω αξιολογητικών τεστ που χρησιμοποιεί και η ενημέρωση του γονέα/κηδεμόνα για τις παρατηρήσεις του. Εν συνεχεία διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα εργοθεραπείας βασισμένο στα ελλείμματα και στις δυνατότητες του παιδιού με στόχο την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων που θα έχουν τεθεί. Η συνεργασία του θεραπευτή με το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον του παιδιού θα έχουν σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση της λειτουργικότητας του παιδιού, την κατάκτηση της ανεξαρτησίας του και την ομαλή αλληλεπίδρασή του σε διαφορετικά περιβάλλοντα όπως οικογένεια–σχολείο–κοινότητα.

Το παιχνίδι στην εργοθεραπεία

Οι Εργοθεραπευτές χρησιμοποιούμε το παιχνίδι ως μέσο παρέμβασης για να επιτύχουμε ενεργητική συμμετοχή του παιδιού στις δραστηριότητες του θεραπευτικού του προγράμματος. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά ανταποκρίνονται με χαρά, δεκτικότητα και αποτελεσματικότητα . Γίνεται χρήση πολλών παιχνιδιών όπως μπάλες, πλαστελίνη, υλικά για κατασκευές και ζωγραφική, παζλ, κούνιες, σχοινάκια κ.ά.

ΠΡOΣOΧΗ: Όλα αυτά δεν γίνονται μόνο από τον εργοθεραπευτή. Είναι απαραίτητη και η συνεργασία των γονιών. Έτσι, μετά τη συνεδρία, θα πρέπει και οι γονείς, ακολουθώντας τις οδηγίες του εργοθεραπευτή, να συνεχίζουν την πρακτική εξάσκηση και στο σπίτι.